روغن کرمانشاهی آرتیشو

سطح مقاله:  تخصصی

این مقاله ادامه مقاله قبلی میباشد که میتوانید آن را از اینجا مطالعه کنید.

1-5-2-ازدیاد از طریق تقسیم پاجوش

این کار بهتر است در ماه آبان تا آذر انجام شود و پاجوش ها را در یک محل خنک در طول زمستان نگهداری کرد و سپس در بهار آنها را در محیط خارج کشت کرد  و سپس در بهار آنها را در محیط خارج کشت کرد. تقسیم کردن پاجوش ها همچنین در بهار میتواند انجام شود. با کاشتن هریک از تقسیمات بطور مستقیم در محل دائمی آنها یا به عبارتی ، عدم ایجاد شرایط زمستانی گذرانی برای گیاهان ، در سال اول گیاهان حاصله کوچکتر خواهند بود.

مدت زمان پیشنهادی برای مطالعه: “55:’5

پاجوش ها پس از خشک شدن ساقه گل دهنده از محل پایه اصلی بیرون میزنند و در اطراف طوقه ی اصلی چندین پاجوش رشد مینمایند.

بخش هوایی گیاه هر سال به تدریج ضعیف شده و از بین میرود ، به این ترتیب که قسمت فوقانی هر گیاه پس از یک سال رشد فاسد شده و تجزیه میشود اما مجددا رشد میکند و تازه میشود که این عمل بوسیله جوانه های حاصل از ناحیه طوقه اصلی صورت میگیرد.

جدید ترین و بهترین روش غیر جنسی ، تقسیم کردن طوقه ی قدیمی به شکلی است که هر قسمت دارای یک پاجوش باشد.

1-6- ویژگی های بذر

بذر آرتیشو نسبتا درشت است:

طول	6-7 میلیمتر
عرض	4-5 میلیمتر
قطر	2 میلیمتر

 

شکل آن کشیده و رنگ آن خاکستری با نقوش و یا خطوط قهوه ای پررنگ است. وزن هر دانه بذر آرتیشو 47 گرم و وزن یک لیتر آن حدود 600 گرم است. در یک کیلو بذر 15-25 هزار بذر مشاهده میشود.

بذر آرتیشو قوه ی نامیه خود را به مدت 5 سال حفظ میکند و 14 روز پس از کاشت در 20 درجه سانتی گراد سبز میشود.

برای تولید 150-300 بوته آرتیشو حدود 6-12 گرم بذر در 100 متر مربع کافی میباشد.

حداقل درصد جوانه زنی بذر آرتیشو 60 درصد است.

 

1-7-روش های کاشت آرتیشو

• از طریق بذر
• از طریق پاجوش

1-7-1-کاشت از طریق بذر

این روش شامل مراحل زیر است:

• کاشت بذر در خزانه
• کاشت در محل اصلی
• مراقبلت در طول سال

1-7-2-کاشت بذر در خزانه

مطابق روش معمول ، در پاییز سال قبل از کاشت بذر ، زمین خزانه را شخم زده ، کو کافی میدهند(20 تن در هکتار) و در بهار سال بعد بعد از رفع خطر یخبندان بهاره بذر را به صورت خطی میکارند. فاصله خطوط 20 – 25 سانتی متر و فاصله بذور روی هر خط در حدود 5 سانتی متر میباشد. بذور 2 یا 3 هفته پس از کاشت برداشت میشوند و یک ماه و نیم تا دو ماه بعد نهال های جوان دارای 4 برگ شده ، قابل انتقال به محل اصلی هستند. مراقبت از خزانه شامل وجین ، سله کشی و آبیاری میباشد.

بذر ها معمولا در عمق 2 سانتی متری به تعداد 2 تا 3 عدد در هر نقطه کاشته میشوند.

1-7-3-کاشت در محل اصلی

پس از آنکه نهال ها در خزانه به رشد لازم رسید و زمین اصلی با شخمی عمیق و کودی فراوان مطابق با فرمولی که ذکر شده تهیه گردید ، نهال ها را از خزانه خارج کرده و در محل اصلی روی خطوط موازی به فاصله یک متر از یکدیگر و به عمق 20 سانتی متر میکارند. فاصله خطوط کاشت 1 – 1.5 متر میباشد. از فاصله بین خطوط آرتیشو برای کاشت محصول دیگری مانند گوجه فرنگی روی قیم یا لوبیای پا کوتا و یا کلم گل و یا کاهوی تابستانه استفاده میکنند. در سال اول کاشت نهال قوی شده ، رشد کافی میکند و در ابتدای سال دوم بهره برداری شروع میشود و پس از سه سال بهره برداری کلیه بوته ها را کنده و در قطعه دیگری اقدام به احداث مزرعه آرتیشو مینمایند.

1-7-4-مراقبت در طول سال

مزرعه آرتیشو از اول بهار تا آخر پاییز جز وجین و سله شکنی و آبیاری مراقبت دیگری نیاز ندارد. فقط در آخر پاییز و قبل از یخبندان زمستان باید بوته آرتیشو را از سرما و یخبندان حفظ کرد.

به این طریق که برگ های بزرگ آرتیشو را که اغلب روی زمین در اطراف بوته پخش شده اند جمع نموده ، ریسمانی به دور آنها میبندند و با مقداری کلش روی بوته ها را میپوشانند و اگر سرمای محل شدید باشد 5-10 سانتی متر خاک خشک روی کلش ها میریزند. در بهار سال بعد موقعی که هوا گرم شد و خطر یخبندان بهاره از بین رفت ، خاک اطراف بوته ها را کنار زده ، پای بوته ها را کنده پاجوش های قوی آنرا با مقداری ریشه برای کاشت در محل دیگری ، از پایه مادری جدا میکنند و قبل از پر کرد پای بوته از خاک از فرصت استفاده کرده مقداری کود پای هر بوته میریزند. عمل خاک دادن پای بوته های آرتیشو آخر پاییز و بداشتن آن در بهار سال بعد باید هر سال تکرار شود.

1-7-5-کاشت آرتیشو از طریق پاجوش

در این روش در فصل پاییز زمین را شخم زده و با کود حیوانی مخلوط میکنند. در اوایل بهار پس از تسطیح زمین و ایجاد جوی پشته هایی به عرض 1.5 متر پاجوش هایی را که طول آنها حدود 25 – 30 سانتی متر است از پایه های قوی و مسن جدا کرده و فواصل 1 متر از هم نشا میکنند.

پاجوش ها از قسیمت پایه یک گیاه که کاملا استقرار یافته است جدا میشوند. یک پاجوش مناسب پاجوشی قوی و محکم است. پاجوش ها را باید با دقت کامل از ساقه اصلی جدا نموده بطوری که مطمین شد که هنوز قسمت هایی از ریشه به پاجوش متصل است.

اگر پاجوش ها قوی باشند در هر گودال یک پاجوش قرار میدهند و اگر پاجوش نسبتا ضعیف باشد دو پاجوش به فاصله 10 سانتی متر از یکدیگر در هر گودال کشت میشوند. باید توجه داشت که عرض پشته و فاصله بوته ها بستگی به نوع خاک و متد کاشت دارد و ممکن است تغییر داده شود.

در کالیفرنیا عمل کاشت در طول پاییز و زمستان انجام میشود که فواصل کاشت بسته به حاصلخیزی خاک و روش های کاشت معمولا به صورت زیر است:

فاصله ردیف ها 1.5 تا 2 متر و فاصله بوته ها 100-130 سانتی متر است. عمق کاشت نیز نزدیک به 20 سانتی متر است.

تاریخ کاشت در ایران معمولا در ماه اردیبهشت ماه تا خرداد صورت میگیرد و برداشت آن در ماه های مرداد تا شهریور انجام میشود.

1-6-آبیاری و داشت در دو روش کاشت:

در روش تقسیم کردن پاجوش پس از کاشت پاجوش در ابتدا آنها را آبیاری میکنیم تا کاملا در خاک مستقر شوند و سپس در نوبت های مشخصی آبیاری انجام میشود. علف های هرز نیز در تابستان باید ریشه کن شوند.

در کالیفرنیا این گیاه در زمان های مختلف (معمولا 3 تا 5 بار) در طول دوره رشد آبیاری میشود. اولین آبیاری در اوایل تابستان انجام میشود (برای آغاز رشد سریعتر جهت برداشت پاییزه) بعد از آبیاری خاک مابین ردیف ها ،جهت از بین بردن علف های هرز و نرم کردن سطح خاک ، دیسک یا فارو زده میشود.

آبیاری در مناطقی مثل کالیفرنیا بر اساس کاشت در فصل پاییز و یا در زمستان انجام میشود. تعدا دفعات آبیاری این گیاه بستگی به عوامل مختلفی از قبیل درجه حرارت محیط و خاک ، نوع خاک و … دارد.

برای مبارز با علف های هرز در مزرعه آرتیشو جدول زیر تدوین شده است:

علف کش	زمان سم پاشی	مقدار در هکتار	ملاحظات	علف هرز کنترل شده
[karmex diuron]	بعد از آخرین شخم پاییزه	1.8-2.7 کیلوگرم	دو سال زمین را آیش بگذارید	علف های هرز یک ساله
[prince simazine]	بعد از آخرین شخم پاییزه	2.2-4.5کیلوگرم	در خاک های شنی مقدار کمتری مصرف شود	علف های هرز یک ساله